لازم است به کلیه افرادی که به نوعی در تولید، جابجایی ، نگهداری و … اسید سولفوریک دخالت دارند آموزش هایی در زمینه رعایت نکات ایمنی و کمک های اولیه داده شود.
خطرات
اسید سولفوریک باعث سوختگی شدید پوست و چشم ها می گردد. همچنین خوردن آن باعث آسیب دیدگی شدید مخاط دهان، گلو و معده می گیرد. در غلظت های کمتر از ۸۰ درصد (m/m) در واکنش با فلزات می تواند گاز هیدروزن آزاد کند که قابلیت اشتعال و انفجار دارد و در غلظت های بالاتر هنگامیکه با آب مخلوط شود بخارات بسیار آزار دهنده تولید می کند. تماس اسید غلیظ با مواد آلی مثل چوب، تولید آتش می کند.
نگهداری و جابجایی
• ظروف و مخازن دارای اسید سولفوریک باید به خوبی درزگیری شده و از محکم بسته بودن درب آن ها اطمینان حاصل گردد و مرتبا از لحاظ بروز هر گونه نشتی و سرریز آن ها کنترل نمود.
• در صورت بیرون ریخته شدن اسید آن را با آهک خنثی نموده و سپس منطقه آلوده را با آب زیاد بشویید. از ریختن آب به روی سولفوریک جدا خودداری کنید زیرا این عمل باعث ایجاد حرارت و پاشیده شدن اسید به اطراف می گردد. از تکه پارچه یا خاک اره برای جذب مواد بیرون ریخته شده استفاده نکنید. اگر نشتی به طور مطمئن متوقف نشد یا امکان انتقال امن مواد به ظروف سالم و بیخطر وجود نداشت به آتش نشانی اطلاع دهید.
• ظروف و مخازن باید داری برچسب مناسب ( موتد خورنده، خطر ریزش اسید، احتیاط و…) بوده و از وارد شدن هرگونه آسیب فیزیکی به آنها جلوگیری شود.
اسید سولفوریک (حتی در مقادیر کم) بایستی دور از مواد شیمیایی دیگر به ویژه مواد آلی، نیترات ها، کلرات ها، کاربیدها، پراکسیدها، پودر فلزات، مواد شیمیایی اکسید کننده و مواد آتشگیر نگهداری شود و از کشیدن سیگار با تولید شعله در نزدیکی محل نگهداری آن خودداری شود.
• در محل نگهداری اسید باید حتما چشم شوی و دوش ایمنی وجود داشته باشد و در صورتیکه محل نگهداری فضای بسته باشد باید به سیستم تهویه مناسب مجهز گردد.
• هنگام جابجا کردن اسید افراد باید از لباس محافظ در برابر مواد شیمیایی (لباس ضد اسید، دستکش و چکمه پلاستیکی، عینک ایمنی و …) استفاده کنند.
• در صورت آتش سوزی ناشی از اسید سولفوریک آن را باید با پودر یا گاز CO2 خاموش نمود و هنگام خاموش کردن از ماسک تنفس ضد گاز و عینک استفاده شود.
تانکر حمل اسید سولفوریک باید دارای مشخصات زیر باشند:
• جنس بدنه تانکر باید از جنس فولاد زنگ نزن (Stainless steel) و ضد اسید باشد.
• قسمت های جانبی و پشت تانکر باید مجهز به علائم هشدار دهنده مثل”خطر”،”احتیاط” ،”خطر ریزش اسید” باشد.
• ظرفیت تانکر باید با توجه به ظرفیت کامیون طراحی شود ، همچنین ضخامت دیواره تانکر، نوع جوشکاری و … باید با در نظر گرفتن مقاومت نهایی تانکر طراحی گردند.
• کلیه شیرها و اتصالات، همچنین لوله ها و شیلنگ های هدایت اسید به تانک یا مخازن باید از نوع مقاوم در برابر اسید انتخاب شوند.
• بر روی شاسی کامیون تانکردار حمل اسید باید یک ورق استیل لبه دار نصب گردد تا در صورت سرریز کردن تانکر، اسیدها مجددا جمع آوری شوند و شاسی کامیون آسیب نبیند. طول شاسی کامیون از عقب باید مقداری بیشتر از تانکر باشد، در غیر این صورت جهت حفاظت تانکر در برابر تصادفات احتمالی در جاده باید یک سپر حفاظتی با فاصله حداقل ۵۰ سانتی متر از انتهای کامیون به شاسی نصب گردد.
• مجاری تانکر نباید مستقیما به هوا ارتباط داشته باشند تا در مواقع بارندگی ( و ریخته شدن آب به روی اسید که به شدت گرمازاست) خطری تانکر را تهدید نکند.
• جهت جلوگیری از جمع شدن الکتریسیته ساکن در تانکر باید آن را به زنجیر اتصال به زمین (earth) مجهز نمود.
• تانکر باید بدون آلودگی های آلی مثل گریس، روغن و … باشد زیرا تماس اسید با این مواد سریعا منجر به تجزیه شدن و آتش گرفتن می شود.
• تانکرها باید مجهز به کپسول خاموش کننده آتش از نوع CO2 باشند.
• کلیه قسمت های فلزی کامیون که احتمال تماس اسید با آن ها وجود دارد باید با رنگ و پوشش ضد اسید پوشیده شود.
• تانکرها باید مجهز به وسایل کمک های اولیه ( به خصوص وسایل لازم در سوختگی اسید) و وسایل ایمنی ( لباس، چکمه و دستکش ضداسید و کیسه پودر آهک ) باشند.
کمک های اولیه
• در صورت ریخته شدن اسید بر روی بدن سریعا لباس را از تن خارج کرده و محلول سوختگی را با آب فراوان ، حداقل به مدت نیم ساعت شستشو دهید و از مالیدن هر نوع پماد یا کرم چرب یا هر داروی دیگری بدون تجویز پزشک خودداری کنید. از خنثی کردن اسید با قلیاها بپرهیزید زیرا گرمای ایجاد شده از عمل خنثی سازی باعث تشدید سوختگی محل می گردد.